0 मरावे परी अवयव रुपी राहावे : भाग ३

अवयवदान खालील व्यक्ती करू शकतात –

o मृत व्यक्ती – ब्रेन-डेथ नंतर सर्व अवयवाचे दान करू शकतात, उदाहरणार्थ, हार्ट, लंग्स, लिवर, पन्क्रिअस, किडनी, डोळे, हार्ट वाल्व्स, स्कीन, हाडे, बोन-मोरो,कनेक्टीव टिश्यू, मिडल कान,आणि रक्त वाहिन्या;

o जीवित व्यक्ती – एक किडनी, पन्क्रिअसचा काही भाग (अर्धा भाग कार्य करण्यास पुरेसा असतो), लिवर (काढलेला भाग काही काळानंतर पुन:निर्मित होतो);

वरील विवेचनावरून सहज लक्षात येईल कि एक दाता किती रुग्णांचे जीव वाचवू शकतो अन आम्ही अश्या रोग्यांना निव्वळ मानसिक आधार म्हणून भेट देतो – just lip sympathy.
खालील गोष्टी ध्यानात घेतल्यास अवयवदाना संबंधीच्या भ्रामक कल्पना व गैरसमज दूर होऊ शकतील:

१. प्रत्येक व्यक्ती दाता होऊ शकतो व त्यात वय, जात-पात, किंवा मेडिकल हिस्टरी आडवी येत नाही;

२. भारतातील कोणताही धर्म अवयवदानाला विरोध करीत नसून असे दान मानवी सेवा मानली जाते;

३. आपण आजारी असाल, दवाखान्यात उपचारासाठी भरती केलेले असाल तर आपला जीव वाचविणे हाच सर्वप्रथम प्रयास असेल. अवयव, डोळे, टिश्यू इ.चे दान आपले मृत्यूनंतरचे सत्कर्म असेल;

४. आपण जर एखाद्या अवयव प्रत्यारोपणाची वाट पाहत असाल तर, सर्वात महत्वाचे असेल आपल्याला झालेल्या रोगाची तीव्रता, किती काळापासून त्रास भोगत आहात अन अन्य मेडिकल माहिती; येथे आपले आर्थिक वा सामाजिक स्थान नगण्यच ठरते;

५. अवयव, डोळे, टिश्यू दानासाठी दात्याला वा त्याच्या कुटुंबाला कोणताही खर्च करावा लागत नाही.

६. अवयव व टिशू नेहेमी जास्तीत जास्त काळजी घेऊन निर्जंतुकीकरण व तज्ञ डॉक्टरांच्या मदतीने काढले जातात. शस्त्रक्रियेच्या जखमा नीटपणे बंद केल्या जातात आणि त्या जखमांचे निट ड्रेसिंगही केले जाते.

अवयवदानाबाबतचे गैरसमज, अंधश्रद्धा, मार्गदर्शनाचा अभाव,इ. मुळे ह्या मोहिमेस हवा तेव्हडा प्रतिसाद मिळताना दिसत नाही.आनंदाची बाब म्हणजे मुंबई महानगरपालिकेच्या विद्यमाने ‘म्युनिसिपल ऑर्गन ट्रान्सप्लांट ऑर्गनायझेशन म्हणजेच ‘मोटो’ ची स्थापना होऊ घातली आहे व असे केंद्र स्थापन करणारी देशातील पहिली महापालिका असेल. ह्या केंद्राद्वारे मृत्योपरांत अवयवदानासाठी कौन्सेलिंग करणे, ब्रेन-डेड पेशंट शोधणे, त्या संबंधी माहितीचे संकलन, इ. कार्ये केली जाणार आहेत, हे विशेष.

अवयव दानासाठी आपले नाव रजिस्टर/नोंदवायचे असल्यास आपण ‘ऑन लाईन’ फॉर्म भरू शकता. तसेच अवयवदानासंबंधी सामान्य माहितीही खालील साईटवर मिळू शकते:

१. http://donatelifeindia.org/

२. मोहन फौंडेशन: http://mohanfoundation.org/ ( टोल फ्री नंबर-1800 4193737)

३. शतायू: http://shatayu.org.in/

४. गिफ्ट युवर ऑर्गन: http://giftyourorgan.org/

५. गिफ्ट ए लाईफ : http://giftalife.org//


प्रकाश पटवर्धन


मरावे परी अवयव रुपी राहावे : भाग 2
मरावे परी अवयव रुपी रहावे : भाग १