0 चला थोडं आडवाटेने जाऊ या! भाग २

वैदिक गणितात एकंदर सोळा सूत्रे व तेरा उपसुत्रे आहेत. त्यातील एक सूत्र आहे 'एकाधीकेन पूर्वेण' , आधीच्या अंकापेक्षा एक जास्त. ( By one more than the previous one).

उदा. कोणतीही संख्या जिचा शेवट ५ ने होतो त्या संख्यांचा  वर्ग करताना या सूत्राचा उपयोग होतो. तो कसा ते आपण आता पाहू,

समजा तुम्हाला २५ चा वर्ग करायचा आहे,

25^२   = ?

यात आपण उत्तराचे दोन भाग करतो ----

एक म्हणजे पाचाचा वर्ग व दुसरा म्हणजे पाचच्या आधीचा अंक त्यापेक्षा एक जास्त (एकाधीकेन पूर्वेण )

२५^२  =  (२ + १) २ / 5²   ( येथे प्रथम पाचाचा वर्ग केला. तो २५ येतो. नंतर पाचच्या आधी येणारा अंक आहे २, यापेक्षा एक जास्त ( २ +१ ) म्हणजे ३, याला दोन ने गुणायचे. म्हणजे येतील ६.)

        =  ६२५

३५^२  =   ?

       =  (३ + १) x  3 / ५^२  ( येथे प्रथम पाचाचा वर्ग केला. तो २५ येतो. नंतर पाचच्या आधी येणारा अंक आहे २, यापेक्षा एक जास्त ( ३ +१ ) म्हणजे ४, याला ३  ने गुणायचे. म्हणजे येतील १२)
       =   १२२५

११५^२  =  ?

         = (११  + १ ) x ११  / ५^२   ( येथे प्रथम पाचाचा वर्ग केला. तो २५ येतो. नंतर पाचच्या आधी येणारा अंक आहे ११, यापेक्षा एक जास्त ( ११ +१ ) म्हणजे १२ , याला ११  ने गुणायचे. म्हणजे येतील 120.)

        =  १२ x  ११ / २५

        =  १३२२५

अशा रीतीने आपण एकम स्थानी ५ असलेल्या 

 संख्यांचे वर्ग तोंडी करू शकतो.