tag:blogger.com,1999:blog-54250531862577123692024-02-20T10:33:15.536-08:00अभिव्यक्ति इंडिया Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/09887986186139565061noreply@blogger.comBlogger117125tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-55072012453684719222016-02-11T06:54:00.000-08:002016-02-11T06:54:09.686-08:00अंधेरे उजाले सुहाते रहे हैं <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<span style="font-family: siddhanta;">......</span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">अंधेरे उजाले सुहाते रहे हैं </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">दिलोंको दिलोमें बसाते रहे हैं I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">मुहब्बत जताते सताते रहे हैं </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">हमें प्यार वो भी सिखाते रहे हैं I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">दिया वो बुझाकर सरे आम प्यारे </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">हटाकर पर्दा, मुस्कुराते रहे हैं I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">* </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">सपन वो हमें भी दिखाते दिखाते </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">वहीं खो गये यूं कि सोते रहे हैं I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">मिलें जब हमें आमने सामने वो </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">नजर को झुकाकर </span><span lang="HI" style="font-family: "siddhanta";">बुला</span><span style="font-family: "siddhanta";">ते रहे हैं I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">मिला साथ उन का भलाई जो' समझे </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">हमें वो बेलन से डराते रहे हैं I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"> - प्रकाश पटवर्धन, </span></div>
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-62122968511050488392016-02-11T06:52:00.001-08:002016-02-11T06:53:49.766-08:00जिंदगी अब बोझ क्यों बनने लगी है <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"> ***</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">जिंदगी अब बोझ क्यों बनने लगी है </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">याद उन की क्यों मुझे छलने लगी है I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">रातरानी सी महक खिलने लगी है </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">वो निकल कर इस तरफ बढने लगी है I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">भूल जाऊं काश मैं उन को खुशी से </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">याद दिल में तीर सी चुभने लगी है I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">क्या करें सारे भरोसे मिट रहे तो</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">धांदली यारो हमें छलने लगी हैI</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">दे रहे है स्वप्न अच्छे दिन मिलेंगे </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">उन बढे दामों से' जाँ डरने लगी है I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">बात खाने या खिलाने की नहीं अब</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">रोक खाने पे भला लगने लगी है I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">तोडकर वो दिल हमारा जा रही यूं</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">रुह मानो जिस्म से उडने लगी है I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"> - प्रकाश पटवर्धन, पुणे.</span></div>
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-5866723074434019992016-02-11T06:52:00.000-08:002016-02-11T06:52:11.124-08:00सोसतांना हासणे नाहीच सोपे<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">सोसतांना हासणे नाहीच सोपे</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">वेदनांना पाळणे नाहीच सोपे I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">जाणकारांच्या मुरब्बी बैठकी या</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">मुखवट्याला राखणे नाहीच सोपे I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">ती प्रिया माझी म्हणोनी काय झाले</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">चेह-याला दावणे नाहीच सोपे I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">हात हाती रम्य राती चालतांना </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">भावनांना रोखणे नाहीच सोपे I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">मातले सारे इथे ते राजकाजी </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">शांततेने राहणे नाहीच सोपे I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">शिक्षणाच्या मुक्त बाजारी इथेची </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">अर्थसत्ता टाळणे नाहीच सोपे I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">दुग्धगंगा वाहते नेमेच जेथे </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">भेसळीला छपवणे नाहीच सोपे I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">पाटबंधारे असे कां कोरडे ते </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">राष्ट्रवादी भोग ते नाहीच सोपे I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">ठेव ध्यानी चार बाळे फार नाही </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">भक्त सांगे आचरण नाहीच सोपे I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">ईशसेवा क्रॉसखाली चालते रे </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">मर्म कर्मी जाणणे नाहीच सोपे I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">मी असे हो स्वच्छ म्हणतांना इथेची </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">डाग काळे लपविणे नाहीच सोपे I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">ही गजल माझी म्हणोनी छापताना </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">काव्यचोरी लपविणे नाहीच सोपे I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">- प्रकाश पटवर्धन </span></div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">२०४२०१५.</span></div>
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-13314689315389245202016-02-01T15:03:00.000-08:002016-02-01T15:03:05.756-08:00 येवढा विश्वास नाही राहिला तो माणसावर <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">येवढा विश्वास नाही राहिला तो माणसावर </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">भिंत तोडोनी म्हणे, करु या जगा शमशान सारे I</span><br />
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">काय झाले मानवासी मानवाचा घात करतो </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">तो इराणी, तो इराकी, जीव घेण्या एक सारे I </span><br />
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">धर्म येथे आड ना ये, रंग असो कोणताही </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">संस्कृतीचे भान नाही, रक्त वाहो रोज सारे I </span><br />
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">मानवाचे शौर्य सारे, एकमेकां मारणेसी</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">या जगाचे एक थडगेची कराया बध्द सारे I </span><br />
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">पाक यांची नीत कैसी, मारती भूके जनांना </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">राख करणे, ध्वस्त करणे, पाकड्यांचे खेळ सारे I </span><br />
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">योजना कैसी तुझी आहे मला ते आकळेना </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">जोडणे नाही कुठेची, तोडण्याती मग्न सारे I</span><br />
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span>
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span>
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span>
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"> - प्रकाश पटवर्धन </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"> १९४२०१५ </span></div>
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-1337253860760312672016-02-01T15:02:00.001-08:002016-02-01T15:02:32.297-08:00क्षमता अचाट आहे, तेही अजाब आहे<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">क्षमता अचाट आहे, तेही अजाब आहे </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">स्पर्शात शब्द आहे, संवाद येथ आहे I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">स्पर्शात माय आहे, स्पर्शात राय आहे </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">स्पर्शात नेणिवांच्या सारेच युक्त आहे I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">स्पर्शात रम्यता ती, स्पर्शात दुःख आहे </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">स्पर्शात या सुखाच्या सारेच लिप्त आहे I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">स्पर्शात भाव आहे, स्पर्शात ठाव आहे</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">स्पर्शात भव्यता ती, स्पर्शात नीच आहे I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"> हा स्पर्श जीवनाचा, आविभाज्य अंग आहे </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">स्पर्शाविना जगी या, अस्पर्श काय आहे !</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">- प्रकाश पटवर्धन </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"> १५४२०१५. </span></div>
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-16695827279541544872016-02-01T15:01:00.000-08:002016-02-01T15:01:30.445-08:00 आज सारे आपले परकेच झाले<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">आज सारे आपले परकेच झाले </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">कोण सांगा कुणाला प्यार झाले I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">येथ सारे चिंब स्वार्थी जाहलेले </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">मानवाचे गोत्र त्यासी भार झाले I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">मायबापा ठेवती बाहेर प्यारे </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">हे समाजी पापही मंजूर झालेI </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">हा फुलोरा सुखवितो नेत्रास भारी </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">आज काट्यांचे असे ही वार झाले I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">आज दारी पाहुणे ही येत नाही </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">सांत्वनी मेसेज येथे फार झाले I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">काय वर्णू येथले औदार्य देवा </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">वृध्द डोळे पाहुनी ते गार झाले I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">आज श्रध्दा संपली, बाजार झाले </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">धर्म, प्रेषीतांचे रेटही मंजूर झाले I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">हा खुला बाजार चाले दिवस राती </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">येथ सारे वीर ही हो गार झाले I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: "siddhanta";">- प्रकाश पटवर्धन </span></div>
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-53202879682005503622016-01-22T18:46:00.002-08:002016-01-22T18:46:16.759-08:00स्मरता जरा सुखाला, हे काय हो जहाले<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">स्मरता जरा सुखाला, हे काय हो जहाले </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">बाजार हे व्यथांचे, वरतीच काय गेले I </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">समजून घे खरे हे, दुःखात सुख आहे </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">या मानवी जगाचा, तोची सखाच आहे I </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">त्या मागण्याच साठी, सारेच एक झाले</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">ते कारखानदारां, वाईट मात्र झाले I</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">देऊ नको फुकाचे, घे काम, घाम गाळी </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">छातीवरीच कोणी, नेवू शके न बाळी I</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">कोणी कशास गाळी, दो बुंद आसवांचे </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">माझे मलाच थोडे, ऐकू कुणा कुणाचे I </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">ठेवू नका भरवसा, कोणी नसे कुणाचे </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">स्वार्थात मग्न सारे, मागेच ते धनाचे I </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">सोडून शेत जागा, धांवू नकोस मागे </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">टोप्या खुणावती रे, संकेत ते भ्रमाचे I </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">टोप्याही लोकशाही, रंगात रंगलेल्या </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">भांगेपरी नशेच्या, धुंदीत धुंदलेल्या I </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">कैवार फार झाला, गजेंन्द्र ठार गेला </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">'अरविंद' काय सांगु, 'विश्वास'घात झाला I </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">सुतक कुणास नाही, जो तो हिरीरी ने </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";">दोषारोपी करती, तरीही क्रमाक्रमाने I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
</div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "siddhanta";"> - प्रकाश पटवर्धन </span></div>
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-63244536800901559952016-01-22T18:42:00.002-08:002016-01-22T18:42:25.630-08:00महकते है किताबों में अभी तक खत पुराने से <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">- आने : </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">र - से </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">ब - 1222 1222 1222 1222.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">महकते है किताबों में अभी तक खत पुराने से </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">नई दुनिया बसाने के करिश्में भी सुहाने से I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">चिरागों को जलाए रख सदा तू बुझ नहीं पाये </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">यहाँ कब तीरगी से बच सका कोई जमाने से I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">* </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">गुजर जाएं हजारों मुश्किलों से हम तो' क्या कहने</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">हमारा नाम आयेगा मुहब्बत के तराने से I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">* </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">रजामंदी सहारा है हमारा जी मुहब्बत में </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">बताओ ना भला वो बाज आये क्यों जमाने से I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">* </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">मनाना ही फसाना है जरा सोचो मुहब्बत में </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">न हम मनते, न हम फसते, पुराने जेलखाने से I</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;"> - प्रकाश पटवर्धन, </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">4/ </span></div>
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-13965857018562609792016-01-22T18:41:00.002-08:002016-01-22T18:41:38.136-08:00लूट सारे ले गये वो अब शिकायत क्या करुं <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">का-अत र-क्या करुं ब- 2122 x 3 + 212.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">लूट सारे ले गये वो अब शिकायत क्या करुं </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">बंदगी लेकर भला मैं अब बगावत क्या करुं I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">राजकाजी बन चले हैं आज सारे चोर ही </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">साथ उनका देने' की मैं भी हिमाकत क्या करुं I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">रह गया है दूर देखो पासबाने मुल्क भी </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">साथ उन के देश को लुटने की जुर्रत क्या करुं I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">बदनसीबी हैं हमारी गैर के हाथों गये </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">हुक्मरानों की बदलती है नियामत क्या करुं I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">चाहतों या ख्वाहिशों की बात कोई क्या करे </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">तीरगी में साथ लेके ये कयामत क्या करुI </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;"> - प्रकाश पटवर्धन,</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;"> विश्रांतवाडी, पुणे. </span></div>
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-6476380990571193972016-01-22T18:40:00.001-08:002016-01-22T18:40:08.578-08:00नया युग हम बनाना चाहते है <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">का - आना; र - चाहते है </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">बहर -1222 1222 122</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">**</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">नया युग हम बनाना चाहते है </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">पुराने को भुनाना चाहते है I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">सभी को साथ लाना चाहते है </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">नई दुनिया सजाना चाहते है I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">कठिन राहे अगर मंझिल तलक हो</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">वहीं पे आशियाना चाहते है I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">चलो अब आजमाये खुदी को </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">दिवाने दिल जलाना चाहते है I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">*</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">धरा सुजला सुहानी हो तभी तो </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;">पुरी ताकद लगाना चाहते है I </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt;">
<span style="font-family: Siddhanta;"> - प्रकाश पटवर्धन,</span></div>
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-81419786269075428752015-09-16T23:24:00.003-07:002015-09-16T23:26:19.600-07:00राज़ उल्फत का छुपाए जायेंगे !!<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
राज़ उल्फत का छुपाए जायेंगे
<br />
हम उसी को आजमाए जायेंगे I
<br />
*
<br />
क्या है हस्ती, मुस्कुराए जाएगें
<br />
दर्द को भी हम मिटाए जाएंगे, I
<br />
*
<br />
डर के गर हम मौन सहते जाएंगे
<br />
टूटकर एक दिन बिखरे जाएंगे I
<br />
*
<br />
देश पर जां को लुटाते जाएगें
<br />
नाम रोशन खास करते जाएंगे I
<br />
*
<br />
व्यर्थ सब हम क्यों बटोरे जाएगे
<br />
क्या है जो हम संग लेके जाएगे I
<br />
*
<br />
तोडकर सब बेडियां ये जाएगे
<br />
इक नया संसार वो दे जाएगे I
<br />
*
<br />
मुफ्लिसी में यूं सताये जाएंगे
<br />
एसी कमरे में सुलाये जाए I
<br />
*
<br />
ये हवस तू छोड मारे जाएंगे
<br />
कर फकीरी, सब लुटाते जाएंगे I<br />
<br />
- प्रकाश पटवर्धन, पुणे.
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-21631957385734531632015-09-09T18:46:00.000-07:002015-09-09T18:46:00.551-07:00आप को जाना था... <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
आप को जाना था...
<br />
<div dir="ltr">
आपको जाना था तो हमको बता कर जाते <br />
मन के मंदिर में छवि अपनी बसा कर जाते I <br />
* <br />
खा़ब आंखों में मेरे यूं न सजाकर जाते <br />
हर तरफ़ दिल के ये टुकड़े न गिरा कर जाते I <br />
* <br />
हाल दिल का न सनम हम से छुपाकर जाते <br />
एक बस घाव जरा दिल पे लगाकर जाते I <br />
* <br />
हमने इक उम्र गुज़ारी है वफ़ा पाने को,<br />
जाते जाते ही सही यार वफ़ा कर जाते I <br />
* <br />
आप हम से तो भला आंख मिलाकर जाते <br />
साकिया हम को जरा जाम पिलाकर जाते I <br />
* <br />
याद आती है सदा दर्द बढा़ जाता है <br />
यूँ सताना था तो दिल को भी मिटा कर जाते I </div>
- प्रकाश पटवर्धन, पुणे.</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-91502076984821450682015-06-27T16:27:00.000-07:002015-06-27T16:27:22.618-07:00शायरीचा गुलदस्ता भाग १५ <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<span><span id="7_TRN_ag"><br /> मला उर्दू शायरीचे वेड केव्हा लागले हे
निश्चित आठवत नाही. बहुदा शालेय वयातच माझा आणि उर्दू शायरीचा संबंध आला
असावा. उन्हाळ्याच्या सुटीत असाच एक पुस्तक वाचत बसलो होतो आणि एक शेर
वाचण्यात आला. उन्हाळा सुरु असल्यामुळे हवा मुळीच नव्हती. झाडाच पानही हलत
नव्हत. या कडाक्याच्या उन्हात सर्वजण हवेच्या झुळूकीची वाट पाहत असत.हवेची
जराशी झुळूक आली कि अगदी हायसं वाटायचं. तो शेर मी दोन तीन वेळा वाचला आणि
अर्थ लावण्याचा प्रयत्न केला. शेर असा होता,
<br />
<br />हवा चले ना चले लोग इंतजार में है ,
<br />खुली हुवी है अभी, खिडकिया मकानो की. ---- कैसरुल जाफरी <span id="7_TRN_ad"></span>
<br />
<br />मला वाटले की लोकांनी घराच्या खिडक्या उघडून ठेवल्या आहेत. कारण गर्मी
खुप आहे. हवा येवो अथवा ना येवो परन्तु लोकांची प्रतीक्षा चालूच आहे. आणि
वरवर पाहता मला वाटलं की कविने याच परिस्थितीचे वर्णन केलेलं असावं.
<br />
<br />पुढे मोठा झालो विचारांची खोली वाढली आणि लक्षात आलं की या दोन
ओळींच्या मध्ये खूप काही दडलं आहे. मग हि हवा कसली तर हि हवा आहे बेहतर
जीवनाची, सच्चाई ची, बेहतर समाजाची, खुशाली ची अगदी सध्याच्या BJP च्या "
अच्चे दिन आनेवाले है" या घोषणेत दडलेल्या विचारांची. आता 'खिडकिया
मकानोकी' याचा संकेत कुठे आहे, तर तो '<span id="7_TRN_6x"><span id="7_TRN_6z"> </span> रुधयाची कवाडे,' बुद्धीची कवाडे ' याकडे आहे.
<br />
<br />म्हणजेच 'अच्चे दिन आनेवाले है' या प्रतीक्षेत लोकं आपल्या हृदयाची
कवाडे उघडून बसली आहेत. रामराज्य यईल, सर्वदूर न्यायाचा बोलबाला असेल,
समाजात असलेली श्रीमंत गरीब यांच्या तील दरी नष्ट होईल, समाजातील
असमानातेला तिलांजली दिली जाईल. जगात </span></span> खुशाली नांदेल. अशा
हवेच्या प्रतीक्षेत माणसे आपल्या घराची दारे, खिडक्या उघडून बसले आहेत.
आशा आहे या जगाच नंदनवन होण्याची , उम्मीद अजून बरकरार आहे. अशी शायरी
वाचली कि वाटतं मातीच्या इवल्याश्या भांड्यात जणू समुद्र भरून ठेवला आहे.
<br />
<br />उर्दू शायरी मध्ये अथवा कोणत्याही कवितेत संकेत कोठे आहे हे कळणे
महत्वाचे असते. शायर आपल्याला कोणत्या दिशेने नेत आहे याची जाण यावी लागते. </span><br />
<br />
दत्तात्रय पटवर्धन </div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-54205422838742873692015-06-16T15:35:00.001-07:002015-06-16T15:35:09.724-07:00शायरीचा गुलदस्ता भाग १४ <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<span><span id="7_TRN_ag">भाग ११ मध्ये आपण पाहिले कि चिराग हा शब्द कसा
वेगवेगळ्या संकेताने वापरला जातो.आज एका घटनेमुळे एका उर्दू शेर ची आठवण
झाली. घटना अशी कि दिल्लीचे कायदा मंत्री जितेंद्र तोमर यांना पोलिसांनी
फर्जी डिग्री असल्याबाबत अटक केली.कायदे मंत्री याची वकिलीची डिग्री खोटी
हा केव्हडा मोठा अपराध. परंतु या अटकेचे समर्थन करण्या ऐवजी अरविंद <span id="7_TRN_23">केसरीवाल
यांनी या अटकेची निंदा करण्यास सुरवात केली. केद्र सरकार वर आरोप ठेवण्यात
आलेत. आप पार्टीला बदनाम करण्यासाठी भाजप ची हि कुटनीती आहे. अरविंद <span id="7_TRN_2x">केसरीवाल </span>
यांनी आप पार्टीची स्थापना केली होती ती <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2015/05/blog-post.html" target="_blank">भ्रष्टाचार निर्मुलन</a> करण्यासाठी.
आणि त्याच्या कायदे मंत्रीच खोट्या डिग्री बाबत जेल मध्ये गेला आणि आप
पार्टीच्या या विचारधारेला काळिमा फासला. जितेंद्र तोमर आणि समर्थन करणारे
सर्वच आप पार्टीचे वंशाचे दिवे.
<br />
<br /><a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/09/galib.html" target="_blank">शायर </a>म्हणतो,
<br />
<br />दिल के फफोले जल उठे सीने के दाग़ से
<br />इस घरको आग लग गई, घरके चराग से.
अज्ञात <br />
<br />आधीच हृदयात असलेले फ़फ़ोले त्याची आग असह्य. त्यात असा डाग, मग त्या
आगीची तीव्रता अधिक भडकणार नाही तर काय? वंशाच्या दिव्यानेच घराला आग लावली
काय करणार?
<br />
<br />येथे चिराग या शब्दाचा अर्थ "वंशाचा दिवा" असा होतो. </span>
<br /><br /><br />
<br />
चिराग या शब्दाचा उपयोग केलेला असाच एक शेर मला आठवतो,<br /><br />शब-ए-इंतजार की कश्मकश में न पूछ कैसे सहर हुई,<br />कभी इक चराग जला दिया, कभी इक चराग बुझा दिया. <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/09/rule-of-thumb.html" target="_blank"> मजरूह </a><br /><br />येथे चिराग या शब्दाचा सांकेतिक अर्थ स्वप्नांचा चिराग, आशेचा चिराग, असा आहे.<br /><br /><a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/09/bone-of-contention.html" target="_blank">शब-ए-इंतजार</a>
च्या कश्मकश ( उलझन) मध्ये सकाळ कशी झाली म्हणून काय सांगू! कधी एक
दिवा प्रज्वलित केला तर कधी एक दिवा विझवला. म्हणजेच एक स्वप्न पाहिलं ते
बाजूला सारलं मग दुसरं स्वप्न पाहिलं तेही बाजूला केलं. मग तिसर, चौथ अशी
स्वप्नांची श्रुखलाच निर्माण झाली आणि सकाळ केव्हा झाली आम्हाला कळलंच
नाही. <br />ज्यावेळेला आयुष्यात काही काळासाठी अंधकार निर्माण होतो
त्यावेळेस स्वप्न फार महत्वाची ठरतात. It acts as buffer between you and
the situation. <br /><br /><br />दत्तात्रय पटवर्धन <br />
<br />
<br />
</span></span></div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-31902000217854039682015-06-11T20:35:00.000-07:002015-06-11T20:35:38.299-07:00शायरीचा गुलदस्ता भाग १३ <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<span>जगात काही माणसे आभाळा एव्हडं काम करून जातात. सर्वच माणसे इच्छा
असून देखील भव्य दिव्य काम करू शकत नाहीत. परंतु काही माणसे रस्त्यातून
जाताना रस्त्यातील काटे उचलण्याचे काम करतात जेणे करून त्यांच्या मागून
येणाऱ्यांना त्या काट्यांचा त्रास होऊ नये. व अशा लोकांना काही काटे कमी
करण्याच श्रेय द्याव लागत. अशा रीतीने प्रत्येक व्यक्ती काहीना काही योग्य
कार्य करून या जगाला सुंदर करीत असते.
<br />
<br />साहीर लुधियानवी यांचा एक शेर याच गोष्टीचा उहापोह करतो,
<br />
<br />माना की इस जमीं को न गुलजार कर सके,
<br />कुछ ख्वार कम तो कर गए, गुजरे जिधर से हम.
<br />
<br />साहिरजी म्हणतात, "आम्ही या जगाच नंदनवन तर करू शकलो नाही परंतु ज्या
ज्या मार्गावरून आम्ही प्रवास केला त्या मार्गातील काही काटे कमी करण्याचा
प्रयत्न नक्कीच केला." कुछ ख्वार, येथे हाही अहंकार बाळगलेला नाही कि सर्व
काटे दूर केले. आम्हाला शक्य होते तितके केले.
<br />
<br />
<br /> सर्व प्रथम ज्या व्यक्तीने आपल्या घराबाहेर रात्रीच्या वेळेस दिवा लावण्यास सुरवात केली तेव्हा त्या व्यक्तीची सर्वांनी <span id="7_TRN_5d">थट्टा</span>
केली. त्याच मार्गावरून जाताना ज्या ज्या लोकांना त्या दिव्याच्या
उजेडामुळे मार्गक्रमण करण्यास मदत झाली त्यांनीही आपल्या घराबाहेर दिवा
लावण्यास सुरुवात केली आणि येथूनच स्ट्रीट लाईट ची कल्पना जगासमोर आली. आज
त्या व्यक्तीच्या या छोट्याश्या कृत्यामुळे आम्हाला स्ट्रीट लाईट मिळाले.
हे जग सुंदर होण्यास मदत झाली. असेच रात्यावरून काटे वेचत चला एक दिवस
नक्कीच या जगाच नंदनवन होईल.जगाच नंदनवन करण्यात आपलाही खारीचा वाटा असावा.
<br />
<br />जां निसार खां अख्तर यांचाहि असाच एक शेर आहे.
<br />
<br />जिंदगी <span id="7_TRN_8x"><span id="7_TRN_8y">ये तो </span></span> नहीं तुमको सवारा ही न हो,
<br />कुछ न कुछ कर्ज तेरा हमने उतारा ही न हो.
<br />
<br />मान्य आहे कि निसर्गाने आम्हाला भरभरुन दिलेलं आहे. या जीवनाचे
आमच्या वर खूप उपकार आहेत. परंतु हे जीवन सुंदर करण्यास आम्ही काहीच केले
नाही असे नाही. हे उपकार, कर्ज फेडण्यासाठी आम्हीही काहीना काही केलेलं
आहे. आमचा खारीचा वाटा नक्कीच थोडं कर्ज उतरवण्याच काम करीत आहे. <span id="7_TRN_ag">
<br />
<br />दत्तात्रय पटवर्धन.
</span></span></div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-48761137672256608002015-06-02T05:42:00.000-07:002015-06-02T05:42:16.893-07:00शायरीचा गुलदस्ता भाग 12<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
मैत्री म्हटली कि ती मैत्री निभावण्याच्या आणाभाका , त्या शपथा, आठवतात.
अनेक वेळा काहीना काही कारणावरून दिलेला शब्द निभावता येत नाही आणि
मैत्री तुटते. या आणाभाका ज्याला उर्दूत 'वफा' म्हणतात आणि त्याविरुद्ध
म्हणजे 'जफा'.<br />
वफा आणि जफा या दोन शब्दांचा उपयोग उर्दू शायरीत अनेक
वेळा केलेला आढळतो. प्रेमावर जितकी शायरी आहे तितकीच शायरी वफा आणि जफा वर
आहे. <br />
<br />
आता हाच शेर पहा,<br />
<br />
जफ़ा के जिक्र पे तुम क्यो संभल के बैठ गए,<br />
तुम्हारी बात नहीं, बात है ज़माने की . <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/06/blog-post_7.html" target="_blank"> मजरूह सुल्तानपुरी </a><br />
<br />
असे
म्हणतात की truth should be sugar coated, कारण सत्य गिळण्यास कठीण असतं.
येथे शायर एक sugar coated pill आपल्याशी जफा (शपथेचा भंग करणाऱ्याला )
करणाऱ्याला देत आहे. तो म्हणतो की जेव्हा जफा ची ( जुलुमाची, शपथ तोडल्याची
) चर्चा सुरु झाली त्यावेळेस तू स्वतःला सावरून बसलीस. कारण तुला भीती
होती की कुठे यात तुझंही नाव तर येणार नाहीना? तुलाही माहित आहे की
घेतलेल्या शपथेचा भंग कोणी केला. तुझी ती दयनीय स्थिती बघवली नाही व मी
तुला इशारा केला की आंम्ही तुझी गोष्ट करीत नाहीत, be comfortable, be
relaxed, आम्ही तर जगाची गोष्ट करीत आहोत की हे जग किती जुलमी आहे. किती
सौम्य रीतीने शायर तिच्या तोडलेल्या शपथेची कल्पना <span id="7_TRN_6v">तिला</span> करून देत आहे.<br />
<br />
रंज तो ये है की वो अहले-वफ़ा टूट गया,<br />
बेवफा कोइ भी हो, तुम न सही, हम ही सही. <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/06/blog-post_9.html" target="_blank"> डॉ राही मासूम रझा</a><br />
<br />
मैत्रीत
केलेल्या आणाभाका अनेक वेळा तुटतात, त्याला नक्कीच कोणी न कोणी जवाबदार
असतो. शायर म्हणतो की आपली मैत्री तुटली याच मला दु:ख आहे. आपण मैत्री
निभाऊ शकलो नाही हीच जीवनाची tragedy आहे. मग हि मैत्री कोणामुळे
तुटली हा भाग दुय्यम आहे. तुझ्यामुळे नाही तर मान्य आहे की माझ्यामुळेच हे
झाले. या वर चर्चा करण्यात काहीच अर्थ नाही. आपली मैत्री तुटली हीच एक
गोष्ट सत्य आही आणि त्याचच मला दु:ख आहे. <br /><br />मेहबूब से भी हमने निभाई बराबरी,<br />वां लुत्फ़ कम हुवा, तो यहाँ प्यार कम हुवा. <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/06/7_18.html" target="_blank"> मोमिन खां मोमिन </a><br /><br /><a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/06/8.html" target="_blank">लुत्फ़ : आनंद, मजा , मिठास </a><br /><br />शायर
म्हणतो की मेहबूब बरोबर आम्ही बरोबरी निभावली. तिकडे लुत्फ़ कमी झाला
म्हणजेच तिच्यातल सौंदर्य कमी झालं , तिच्या बरोबर बसण्यात आणि गप्पा
मारण्यातला आनंद कमी झाला, तिच्यातली मिठास कमी झाली म्हणून आमच् प्रेमही
कमी झालं. असा अर्थ आपण लुत्फ़ चा डिक्शनरी अर्थ घेतल्यास काढू. इथेही शायर
एक sugar coated pill देत आहे. येथे लुत्फ अर्थ आहे वफाई कडे. तो म्हणतो की
तिकडे वफा कमी झाली आणि त्याच प्रमाणात इकडे प्रेमही कमी झाले. अशा रीतीने
आम्ही बरोबरी निभावून नेली. अप्रत्यक्षरित्या शायर दोष आपल्या कडे ठेवून
तिला तिच्या बेवफाईची जाणीव करून देत आहे. <br /><br /><br />दत्तात्रय पटवर्धन </div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-27782491283383845552015-05-31T01:44:00.002-07:002015-05-31T01:44:50.944-07:00शायरीचा गुलदस्ता भाग 11<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
उर्दू शायरी मध्ये 'चिराग' शब्दाचा प्रयोग अनेकदा केलेला आपणाला आढळतो.
चिराग या शब्दाचा अर्थ 'दिवा' असा होतो.परंतु चिराग हा शब्द वेगवेगळ्या
संकेताने अनेक वेळा वापरलेला दिसतो. असाच एक शेर पहा,<br /><br />शहर के अंधेरे को इक चिराग काफी है.<br />सौ चराग जलते है इक चराग जलनेसे. <a href="https://www.blogger.com/%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%9A%E0%A4%BE%20%E0%A4%97%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%20:%20%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%97%20%E0%A5%AF" target="_blank">अज्ञात </a><br /><br />समाजात
जो अंधार पसरलेला आहे, ज्या कुप्रथा रूढ झालेल्या आहेत त्या दूर
करण्यासाठी एका दिव्याची गरज असते. येथे 'चिराग' हा शब्द आदर्श, सभ्य,
संस्कारी माणसाच प्रतिक आहे. एक झिजस, एक राम, एक महात्मा गांधी, एक
सावरकर, एक भगत सिंग, एक टिळक, एक बाबासाहेब आंबेडकर, हजारो लाखो लोकांना जागृत
करतात. अन्याया विरुद्ध जुलमी राजवटी विरुद्ध, उठाव करण्यास प्रवृत्त
करतात. अशी एकच व्यक्ती समाजातील अंधकार दूर करण्यास समर्थ असते कारण तोच
दिवा हजारो दिव्यांना प्रज्वलित करतो म्हणजेच एक व्यक्ती हजारो लाखो
लोकांना कार्य सिद्धीस नेण्यास प्रवृत्त करत असते. <br /><br />हथेलियोने बचाया बहुत चरागों को,<br />मगर हवा भी अजब जाविए बदलती है. <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/08/blog-post_13.html" target="_blank">अज्ञात </a><br /><br /><a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/08/kabir-doha.html" target="_blank">जाविए</a> : कोण, angles<br /><br />जेव्हा
हवा सुरु होते तेव्हा दिवा विझु नए म्हणून आपण त्या दिव्याला हाताने
झाकतो. येथे 'चराग' म्हणजे एखादा उत्कट विचार, संस्कार, प्रथा, किव्वा
सभ्यता. 'हथेली' हे सभ्य <span id="7_TRN_6b">माणसाच </span> प्रतिक.
म्हणजेच सभ्य माणसांनी हे संस्कार, ही सभ्यता समाजात टिकून राहण्यासाठी
कसोशिने प्रयत्न केलेत. परंतु "हवा भी अजब जाविये बदलती है." परंतु
जुलुमी हवा वेगवेगळ्या दिशेने या दिव्यावर आक्रमण करून हा दिवा विझवण्याचा
प्रयत्न करत असते.<br />
<br />
दत्तात्रय पटवर्धन </div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-34305957967976381222015-05-13T19:28:00.000-07:002015-05-13T19:30:03.272-07:00बुद्धिबळाचा इतिहास : भाग ७ <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
पर्शिया मध्ये या खेळात काही बदल करण्यात आलेत. आपणाकडे जो 'गज' होता तो पाच घरात चालत असे.
<br />एक समोरील घरात, हे सोंडेचे प्रतिक होते. आणि एक घर कर्ण रेषेत, अशी चार घरं, जी चार पायांचे प्रतिक होते.
<br />परंतु पर्शिअन सैन्यात गज म्हणजेच हत्ती चे महत्व नव्हते म्हणून त्यांनी गज ( bishop ) चे समोरील घरात
<br />जाणे बंद केले व त्या ऐवजी कर्ण रेषेत एका ऐवजी दोन खरात जाण्याचे बळ दिले. पर्शिअत या खेळावर
<br />भारतापेक्षा जास्त विचार करण्यात आला तसाच त्यांनी एक महत्वाचा बदल केला तो हा कि जर राजावर जोर
<br />असेल तर "शाह" म्हणून घोषणा करायची. हाच शब्दप्रयोग आपण सध्या 'शह' म्हणून उदगारतो. हीच घोषणा
<br />पुढे इंग्रजीत 'चेक' म्हणून प्रचारात आली. अशी घोषणा करण्या मगच उद्देश हा कि शत्रुपक्षाला सचेत करणे कि
<br />तुझा राजा धोक्यात आहे जेणे करून त्याचे लक्ष नसेल तर राजा मरेल आणि डाव आकस्मित पणे संपेल.पुढे
<br />'check mate ' सारखे शब्द प्रयोगात आले.
<br />
<br />जेव्हा राजा कोणत्याही घरात सरकू शकत नाही,म्हणजेच असे कोणतेही घर राजा साठी उपलब्ध नसते जेथे
<br />ते घर शत्रू पक्षाच्या जोराविना आहे. अशा परिस्थितीस पर्शिअन लोकं 'मानद'असे महानत. याचा अर्थ गोंधळलेला
यातूनच पुढे 'mate ' हा शब्द प्रचारात आला. म्हणूनच 'mate ' चा अर्थे 'राजा मेला' असा न होता 'गोंधळलेला राजा' असा
होतो.
<br />
<br />पर्शिआत 'चतुरंग' चा 'झतरंग' असा अपभ्रंश झाला. राजाचे नामकरण 'शाह' म्हणून करण्यात आले. चातुरांगातला 'मंत्री'
हा 'फर्झीन' झाला . घोडा अस्प , बिशप (elephant ) पिल तर foot soldier हा पियादा म्हणून नावारूपास आला. फर्झीन या
<br />शब्दाचा उपयोग संत कबीर तसेच संत रहिम यांच्याही डोह्यांत सापडतो,
<br />उदा. बडा बढाई न करे, छोटा बहु इतराय
<br /> ज्यो प्यादया फरझी भया , तेढा तेढा जाय || ( कबीर )
<br />
<br />रहिमान सिधी चाल सो प्यादा होत वजीर
<br />फरजी साह न हुई सके, गती तेढी तासीर. || ( रहीम )
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-77737543029685660902015-05-04T17:46:00.001-07:002015-05-04T17:46:09.763-07:00शायरीचा गुलदस्ता भाग १०.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
निदा फाजली, एक चालत बोलत <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/10/shayari-shamma-paravana.html" target="_blank">अंजुमन</a> , यांची हि गज़ल आहे.
<br /><span id="7_TRN_di"><span id="7_TRN_dj">प्रत्येक</span></span> गज़ल हि काहीना काही आशय घेऊन येते. प्रत्येक शेर वेगवगळ्या विषयाशी ओळख करून देतो.
<br />गजल वाचल्यावर प्रत्येकाला असे वाटते की गजल ही त्याच्या साठीच लिहिलेली आहे.
<br />
<br />कही छत थी, दिवारो-दर थे कही, मिला मुझको घर का पता देरसे,
<br />दिया तो बहुत जिन्दगिने मुझे, मगर जो दिया वो दिया देरसे.
<br />
<br />घराच छत कुठे तर दरवाजे-भिंती कुठे भलतीकडेच असल्यामुळे मला, माझ आपलं पूर्ण घर मिळायला उशीर झाला.
<br />तस पाहिलं तर मला या जीवनात खूप काही मिळाल. प्रत्येकाला मिळत असतं. परंतु मला उशिरा <span id="7_TRN_2j">मिळाल </span>.
<br />वेळ निघून गेली होती आता त्या मिळालेल्याची काहीच किंमत माझ्या जीवनात नव्हती,
<br /> त्याची आवश्यक्यता हि नव्हती.
<br />
<br />हुवा न कोई काम मामुलसे, गुजरे शबोरोज कुछ इस तरह
<br />कभी चांद चमका गलत वक्तपर, कभी घरमें सुरज उगा देरसे.
<br />
<br />काय कहाणी सांगू जीवनाची? प्रत्येक कामात अडचणी. कोणतच काम सहजतेने झाले नाही.
<br />आयुष्यातील दिवस रात्र (<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/07/blog-post.html" target="_blank">शबोरोज)</a> असे गेले कि कधीच वेळेवर चंद्र उगवला नाही तर
<br />सूर्य नेहमीच उशिरा उगवला.
<br />
<br />ये <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/06/7_18.html" target="_blank">इत्तेफ़ाक़त</a> का खेल है, यही है जुदाई, यही मेल है,
<br />मै मुडमुडके देखा किया दूर तक, बनी वो खामोशी, <span id="7_TRN_5k">सदा</span> देरसे |
<br />
<br />जीवनात घडणार्या गोष्टी या योगायोगाच्या असतात. मग एखाद्याची भेट काय आणि ताटातूट काय?
<br />परंतु मी मागे वळून वळून क्षितिजा पर्यंत पाहत राहिलो कि कोणीतरी साद ( आवाज ) देईल. आम्हाला बोलावेल.
<br />परंतु दर वेळेला एक भीषण शांतताच नजरेस पडली. आणि आसाच एक दिवस आवाज आला परंतु त्यावेळेस
<br />उशीर झालेला होता.
<br />
<br />कही रुक गये राह में बेसबब, कही वक्तसे पहले घर आई शब,
<br />हुए बंद दरवाजे खुलखुलके सब, जहा भी गया मै - गया देरसे. |
<br />
<br />आता या सर्वासाठी केव्हा केव्हा माझीच चूक होती ना. कारण नसताना आम्ही रस्त्यात थांबलो, तर कधी निघायच्या वेळीच
<br />अंधारून आलं. अनेक दरवाजे माझ्या साठी उघडले गेले, आणि बंद झाले. कारण मी प्रत्येक ठिकाणी उशीराच पोहोचलो.
<br />
<br />सजा दिनभि रोशन, हुई रातभी, भरे जाम, लहरी बरसात भी,
<br />रहे साथ कुछ ऐसे हालत भी , जो होना था जल्दी हुआ देरसे ]
<br />
<br />अस नाही कि आमच्या जीवनात बहार हि कधीच आली नाही. चमचमती रात्र कधीच आली नाही. पावसाळ्याचा आनंदही लुटला नाही,
प्याले भरभरून रिकामे झाले नाहीत. अस कही नाही. हे सर्व कही झाल, परंतु अशा वेळी झाल कि ज्या वेळी व्हायला हव होतं
तेव्हा झाल नाही. .
<br />
<br />
<br />
दत्तात्रय पटवर्धन <br />
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-82376177104806282752015-04-30T06:51:00.000-07:002015-04-30T06:51:46.549-07:00बुद्धिबळाचा इतिहास भाग 6<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span><span><span>सहाव्या शतकात चतुरंग हा खेळ पर्शियात आला. येथे गोट्यांची नावे पर्शियन भाषेत
<br />अथवा उच्चाराप्रमाणे ठेवली गेली. पर्शियन भाषेत, 'चतुरंग' चे 'झतरंग' असे
<br />झाले. अरबी मध्ये 'शतरंज' , मलाई मध्ये 'झीतोर' तर मंगोल मध्ये 'शतर'
<br />अशी नावे बदलली. पर्शियांस या खेळात जास्त बदल करू शकले नाहीत
<br />कारण अरबांनी याच शतकात येथे हल्ले केले आणि आपले राज्य स्थापन केले.
<br />पर्शिअन साहित्यात 'कार्नामक' नामक ग्रंथात, पहलवी भाषेत, या खेळाची माहिती मिळते.
<br />पर्शियात 'फिर्दीसी' नावाचा कवी क ९५५ - १०१० या काळात होऊन गेला. त्याने '<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.com/2015/04/blog-post_19.html" target="_blank">शाह्नामा</a>'
<br />हे महाकाव्य लिहिले. या महाकाव्यात या खेळाविषयी विस्तृत माहिती मिळते.
</span></span></span> याच <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2015/04/blog-post.html" target="_blank">महाकाव्यात </a>एक दुसरी कथा बुद्धिबळ शोधाची दिलेली आहे.
<br />एक राणी अत्यंत चिंतीत होती. तिची दोन सावत्र मुले, 'तल्हन्द' आणि 'गव्ह' यांच्यातील
<br /> वैमनस्य हे तिच्या चिंतेचे कारण होते. दोघे सावत्र भाऊ असल्यामुळे सत्तेचा
<br />खरा अधिकारी कोण यावरून त्याच्यात वैमनस्य निर्माण झालेले. एका युद्ध प्रसंगी राणीला
<br />माहिती मिळते कि, तल्हन्द हा युद्धात मारला गेला. तिला गव्ह वर शंका येते.
<br />शेवटी तिचा गैरसमज दूर करण्याच्या उद्देशाने तिच्या दरबारातील गुरु बुद्धिबळ पाटाची
<br />निर्मिती करतात व त्यावरून राणीला दाखवतात कि युद्ध भूमीवर <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2015/04/blog-post_19.html" target="_blank">तल्हन्द </a>हा कसा
<br />युद्धाच्या थकव्यामुळे मेला न कि त्याच्या भावाच्या हाताने. हे स्पष्ट करीत असताना
<br /> 'shah mat<span> ' (शाह मात ) या पर्सिअन शब्दाचा उपयोग केलेला आहे. या शब्दाचा अर्थ
<br />' the king is dumbfounded or exhausted ' असा होतो. परंतु '<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.com/2015/04/blog-post_13.html" target="_blank">मात</a>' या शब्दाचा अर्थ आपण
<br />'राजाचा मृत्यू' ( The king is died ) असा घेतो. याच कथेतील या शब्दप्रयोगावरून
<br />आपण 'शह आणि मात' असा शब्दप्रयोग करू लागलो. पुढे हाच शब्द इंग्रजीत 'check mate'
<br />म्हणून प्रचलित झाला. या पर्शिअन काळातील बुद्धिबळ सोंगट्या आज अस्तित्वात नाहीत
<br />परंतु भारतीय आणि पर्शिअन लोकांची खेळतानाची चित्रे अशा अनेक पुस्तकांत तसेच महाकाव्यात
<br />दिलेले आहेत. त्यावरून या खेळाचे कल्पना येते. </span><br />
<br />
<br />
दत्तात्रय पटवर्धन </div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-90187779308491998402015-04-24T16:56:00.000-07:002015-04-24T16:56:04.882-07:00असे हे इंग्रजी शब्द , भाग ८ <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifiSC8iS6-XYIalY6oGnCwcTPtegofsdCfekdIRIn0j_SfmRQf40PGaLg6kYRKE5cYVAzBcqtcorXId5h5k6NiuKyF4YpH290lF2IwELBGXY0k7PrL9HtvDl7Xkc9CankzVJidkW8W3cM/s1600/Stalin.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifiSC8iS6-XYIalY6oGnCwcTPtegofsdCfekdIRIn0j_SfmRQf40PGaLg6kYRKE5cYVAzBcqtcorXId5h5k6NiuKyF4YpH290lF2IwELBGXY0k7PrL9HtvDl7Xkc9CankzVJidkW8W3cM/s1600/Stalin.png" height="213" width="320" /></a></div>
सध्या 'आप' पार्टी मध्ये घमासान चालू आहे. आरोप-प्रत्यारोपाच्या फैरी झडत
आहेत. प्रशांत भूषण , योगेंद्र यादव यांनी अरविंद केजरीवाल यांच्यावर
टीकेचा भडीमार सुरु केला आहे. त्यामुळे आप पार्टीने प्रशांत <span id="7_TRN_2w">भूषण </span> आणि योगेंद्र यादव यांना पार्टीतून निश्काशित केले. या वेळी <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.com/2015/04/blog-post_14.html" target="_blank">प्रशांत भूषण</a> म्हणाले, " AAP<span> </span> actions remind of Stalinist purges."
<br />
<br />आता "stalinist purge" म्हणजे काय? ते आपण पाहू. Purge<span> म्हणजे </span>to clear the unwanted, to remove or eliminate unwanted, म्हणजेच "आपल्याला नको असलेले बाजूला सारणे."
<br /><a href="http://abhivyakti-india.blogspot.com/2015/04/blog-post_19.html" target="_blank">स्टालिन</a> हा रशियातील एक हुकुमशाह. त्याला वाटत होते आपले एक छत्री
राज्य रशियात असावे. म्हणून त्याने आपल्या विरोधकांचा बिमोड करण्यासाठी
त्यांच्या वर छल तंत्राचा वापर सुरु केला. त्यांना लेबर क्यम्प मध्ये
पाठवण्यात येत असे. त्याने २० मिलिअन लोकांना लेबर क्यम्प मध्ये पाठवले
तेथील जुलूम असह्य झाल्यामुळे अर्धे मृत्युमुखी पडले. मिडिया वर कठोर
निर्बंध लादण्यात आले. अशा अन्याया विरुद्धही कुणी कठोर पणे उभा राहिला तर
त्याला सैबेरियात धाडण्यात येत असे. म्हणून प्रशांत भूषण व इतरांना जेव्हा
आप पार्टीतून काढून टाकण्यात आले तेव्हा त्यांनी याची तुलना " stalinist
purge " शी केली. ज्या प्रमाणे स्टालिन ने त्याला नको असलेल्यांना बळजबरीने
दूर केले तसेच केजरीवाल त्यांना नको असलेल्यांना दूर करीत आहेत.
<br /><br />मिड-डे च्या २३ एप्रिल, २०१५ च्या अंकात गौरव डुबे म्हणतात, "As
Bollywood struggles to hit the bull's eye at the Box Office this year,
American action thriller '<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.com/2015/01/blog-post_14.html" target="_blank">Furious 7</a>' has grossed over Rs.100 crore in
India." म्हणजेच, बॉलीवूड या वर्षी चांगला गल्ला मिळवण्यास झटत होते तेव्हा
अमेरिकन थरार चित्रपट 'Furious 7' ने भारतात शंभर कोटीच्या वर विक्रमी
कमाई केली. <br /><br />येथे Box Office म्हणजे 'an area in a theater where
tickets are sold for movies, play etc. Income from ticket sales (as from
a film) -- <span id="7_TRN_1o">सिनेमागृहातील अशी जागा जिथे तिकीटाची विक्री होते किंवा अशा तिकीट विक्रीतून झालेली विक्रमी कमाई.<br /><br />एखाद्या चित्रपटाबद्दल 'Box Office hit' असा शब्दप्रयोग सुद्धा केला जातो. याचे अर्थ त्या चित्रपटाने विक्रमी कमाई केली.<br /><br />त्याकाळी म्हणजेच अगदी <span id="7_TRN_33">शेक्सपिअर च्या काळात नाट्यगृहात प्रवेश करताना दरवाजावर तिकिटाचे पैसे एका पेटीत ( </span>Box
) मध्ये टाकले जात असत. ती पेटी लहान असल्यामुळे लवकरच भरत असे. मग ती
पेटी मागच्या ऑफिस मध्ये जाऊन रिकामी केली जात असे. पेटी लहान करण्याचे
कारण म्हणजे जास्त पैसा पाहून चोरी करण्याचा मोह चोरांना किंवा
दरोडेखोरांना होऊ नये. म्हणूनच मागच्या ऑफिस साठी '<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2015/04/blog-post.html" target="_blank">Box office</a><span> </span>' हा शब्द रुळला. व पुढे तिकीट आली व तिकीट विक्री एका विशिष्ट ठिकाणी होऊ लागली व त्या ऑफिसला 'Box office' म्हणू लागले. <br /><span id="7_TRN_6n"><br /><br />दत्तात्रय पटवर्धन </span></span></div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-34920317468980584392015-04-19T07:26:00.001-07:002015-04-19T07:27:38.286-07:00बुद्धिबळाचा इतिहास भाग 5. <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
आपण <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/11/history-of-chess.html" target="_blank">चतुरंग</a> या खेळातील सोंगट्या बाबत पहिले. या सोंगट्या व त्याच्या चाली बद्द्ल आपण पाहू. संस्कृत
<br />
काळात या गोट्यांच्या चाली आणि त्यांचे बळ यात फारच अंतर आहे. त्यावेळेसच्या गोट्याचे बळ खूपच कमी होते. सोंगट्या
जास्तीती जास्त एक किव्वा दोन घर चालत असत, तोही एक हत्ती सोडला तर. आज हत्ती , वजीर (राणी), उंट यांचा लांब पल्ल्याचा मारा
खेळाला गती देऊन जातो. अगदी दूर बसूनही या सोंगट्या शत्रू पक्षाच्या मोहरांवर नजर ठेऊन असतात, अगदी आजच्या लांब
पल्ल्याच्या क्षेपणास्त्राप्रमाणे.
<br />
<br />
चतुरंग काळात राजा कोणत्याही दिशेला एक घर चालू शकत होता. आजच्या प्रमाणेच त्याकाळीही राजा अत्यंत महत्वाचे मोहरे होते.
राजा मारला गेला कि खेळ संपायचा. आजच्या आधुनिक खेळात राजा मारला जात नाही. संकृत काळात राजा वर जर बळ असेल तर
याची घोषणा करण्याची गरज नसे. त्यामुळे जर राजाला चेक / शह बसला असेल व ते खेळाडूच्या लक्षात आले नाही तर राजा मारला जायचा.
आणि डाव अनपेक्षितपणे संपायचा. एखाद वेळी राजा हा अशा घरात सरकवला जायचा जेथे शत्रू पक्षाचे बळ आहे आणि मग राजा मारला जायचा.
<br />
त्यावेळी 'इललीगल चाल' (<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.com/2015/04/blog-post.html" target="_blank"> illegal move</a> ) ची संकल्पना नव्हती.
<br />
<br />
पटावरील दुसरी महत्वाची सोंगटी म्हणजे 'मंत्री' . मंत्री म्हणजे राजाचा
सल्लागार (next to king ). "मंत्री" या संस्कृत शब्दापासूनच इंग्रजीत
'mentor' , 'monitor' सारखे शब्द आले. 'मंत्री' हि सोंगटी आजच्या
'राणी' ची पूर्वज. या सोंगटी ची चाल म्हणजे एक घर कर्ण रेषेत. समोर, मागे
किव्वा बाजूला हा मंत्री चालू शकत नसे. <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2015/04/blog-post_13.html" target="_blank">राजाचा सहकारी</a> म्हणून याला राजापेक्षा अर्धे बळ अशी संकल्पना होती.
<br />
<br />
तिसरे महत्वाचे मोहरे म्हणजे 'गज' (elephant), हे मोहरे आजच्या 'बिशप'
चे पूर्वज. हे मोहरे एक घर कर्ण रेषेत किव्वा एक घर पुढे चालू शकत होते.
अशा रीतीने 'गज' पाच घरात चालू शकत होता. या मागील संकल्पना अशी कि गजाचे चार पाय कर्ण रेषेत येणाऱ्या चार घरांवर आपले बळ दाखवत असे
तर सोंड हि समोरील घरावर बळ प्रस्थापित करत असे.
<br />
<br />
'अश्व' हे मोहरे म्हणजे आजचा' 'घोडा'. या घोड्याच्या चालीत आज पर्यंत काहीही बदल झालेला नाही. त्या काळीही घोडा आजच्या प्रमाणेच अडीच
घर चालतो.
<br />
<br />
प्यादे हे एक मोहरे ज्याला एक घर पुढे जाण्याचा अधिकार होता, तसेच
शत्रूपक्षाचे मोहरे मारतान पुढील कर्ण रेषेतील घरात मारता येत असे. हे
प्यादे
पट पार करून पलीकडे जात असे तेव्हा त्याचे 'मंत्री' या सोंगट मध्ये रूपांतरण होत असे.
<br />
'रथ' (chariot ) किव्वा रोका (boat , ship ) हे मोहरे आजच्या हत्तीच्या मोहऱ्याची प्रतिकृती होती. पटावरील हे एकच मोहरे असे होते ज्याला <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.com/2015/04/blog-post_13.html" target="_blank">लांब पल्ल्याचामारा</a> करण्याचे बळ होते. 'रोका' ( शिप ) या नावामुळे इतिहास तज्ञांचे
म्हणणे असे होते कि भारतीय युद्ध पद्धतीत नौका हि नव्हती त्यामुळे हा खेळ
भारताचा नाही. या विवाद बद्दल आपण पुढे पाहूच. तूर्त तरी एवडेच.
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-34048617461242630622015-04-14T18:40:00.000-07:002015-04-14T18:40:03.595-07:00असे हे इंग्रजी शब्द ! भाग ७ <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
मागील आठवड्यात मला फीड <span id="7_TRN_f"><span id="7_TRN_h">बॅक द्वारा एक विचारणा करण्यात आली होती कि इंग्रजीत '<span id="7_TRN_t">
once in a blue moon' हा शब्द प्रयोग केला जातो. निळ्या चंद्राचा उपयोग
कसा झाला. खरच आहे. चंद्र कधी निळा असू शकतो का? होय हे शक्य आहे. जेव्हा
पृथ्वीच्या वातावरणात विशिष्ट प्रकारचे बदल झाले तर हे शक्य आहे. परंतु
हेही खचितच घडत. १८८३ मध्ये इंडोनेशियातील <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/09/galib.html" target="_blank">Mount Krakatoa</a> येथे वोल्कॅनो
स्पोट झाला आणि प्रचंड प्रमाणात धूळ आकाशात पसरली आणि आकाशाच्या वरील
पातळीवर जमा झाली त्यावेळी चंद्र निळसर दिसला होता. याला प्रकाशाच्या
परवार्तानाचे नियम कारणीभूत आहेत. अशा घटना १९८३, १९८० तसेच १९९१ मध्येही
घडल्या. परंतु ' <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/08/gurudatta.html" target="_blank">once in a blue moon</a> ' मधील ब्लू मून ला वेगळच कारण आहे.
आपणास ठाऊक आहे पौर्णिमेचा चंद्र हा महिन्यातून एकदाच दिसतो. परंतु कधी
कधी एखाद्या महिन्यात असा चंद्र दुसऱ्यांदा दिसतो. इंग्रज शेतकऱ्यांच्या
कैलेंडर मध्ये हा पूर्ण चंद्राचा दिवस लाल रंगाने दर्शविला जात होता. परंतु
ज्या महिन्यात तो दुसऱ्यांदा दिसत असे तो दिवस निळ्या रंगाने दर्शविला जात
असे. आता हि घटना हि खचितच घडत असे. म्हणून जेव्हा एखादी घटना खचितच घडते
त्याला "once in a blue moon" असे म्हणतात.
<br />
<br />Once in a blue moon : something that happens rarely.
<br />
<br />आताच काही दिवसापूर्वी भारत आणि इंग्लंड मधील कसोटी शृंखला संपन्न झाली. भारताला यात लाजिरवाणी <span id="7_TRN_87">हार</span>
पत्करावी लागली. त्यावेळेस कोच फ्लेचर व<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/08/blog-post_16.html" target="_blank"> कर्णधार महेंद्रसिंग धोनी</a>
यांच्यावर कडाडून टीका झाली. त्यावेळी विश्वनाथ, भारताचा माजी खेळाडू,
म्हणाला'
<br />" I am not happy with his keeping and captaincy, he has got his own
mind. He always keeps repeating that. He always expects a miracle.
Miracles cannot happen all the time,it happens once in a blue moon."
<br />
<br />म्हणजेच चमत्कार हे क्वचितच घडतात.
<br />
<br />Mid day meal चा उपक्रम सरकारकडून राबवला जातो. अनेक शाळांमध्ये
मुलांना मधल्या सुटीत या उपक्रमांतर्गत सुविधा उपलब्ध करून दिल्या जात
नाहीत. क्वचितच या सुविधा दिल्या जातात परंतु अनुदान तर घेतले जातेच. अशाच
एका पाहणीच वृत्त देताना ' The Shilong Times' या वृत्तपत्राने आपल्या १२
जून २०१२ च्या अंकात "School students deprived of midday meal scheme" या
मथळ्या खाली एक लेख लिहिला होता. त्यातील एक वाक्य असे होते,
<br />"Children who were spoken to, informed that they are not getting any
foods items under the scheme, while adding " Only once in a blue moon
cooked pulses are distributed in the school."
<br />
<br />ज्या विद्य्रार्थ्यांना विचारले त्यांनी अशी माहिती पुरवली कि, " या <span id="7_TRN_2x">उपक्रमांतर्गत आम्हाला कोणत्याही प्रकारचे अन्न दिले जात नाही क्वचितच कधीतरी शिजवलेली डाळ वाटली जाते." </span>
<br />
</span></span></span><br /><span id="7_TRN_f"><span id="7_TRN_h"><span id="7_TRN_t"><span id="7_TRN_f"><span id="7_TRN_h"><span id="7_TRN_t">एखादा मित्र खूप दिवसांनी भेटला तर म्हणतो "दूज का चांद" असाच हा </span></span></span> once in a blue moon म्हणजे दूज का चांद. </span></span></span><br />
<br />
<span id="7_TRN_f"><span id="7_TRN_h"><span id="7_TRN_t"> दत्तात्रय पटवर्धन </span></span></span><br />
<br />
<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/09/bone-of-contention.html" target="_blank"><span id="7_TRN_f"><span id="7_TRN_h"><span id="7_TRN_t">भाग 1</span></span></span></a><br />
<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/09/window-dressing.html" target="_blank"><span id="7_TRN_f"><span id="7_TRN_h"><span id="7_TRN_t">भाग 2</span></span></span></a><br />
<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/09/rule-of-thumb.html" target="_blank"><span id="7_TRN_f"><span id="7_TRN_h"><span id="7_TRN_t">भाग 3</span></span></span></a><br />
<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/09/blog-post_13.html" target="_blank"><span id="7_TRN_f"><span id="7_TRN_h"><span id="7_TRN_t">भाग 4</span></span></span></a><br />
<span id="7_TRN_f"><span id="7_TRN_h"><span id="7_TRN_t"><a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/09/social-drinking.html" target="_blank">भाग 5 </a></span></span></span></div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-36097811788214717352015-04-13T02:00:00.003-07:002015-04-13T02:02:08.061-07:00बुद्धिबळाचा इतिहास भाग ४.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
प्रथम भाग २ वाचा : <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/11/2.html" target="_blank">भाग २ </a><br />
<br />
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">काय</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">मिळाला का आकडा</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">?
<br /> - </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">कि प्रयत्नच केला नाही.</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">
<br /> - </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">कि पेनातील शाई संपली</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">? </span>
<br />
<div class=" " style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12pt;">-</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 7pt;"> - </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">कि गणित कच्च आहे</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">?</span>
</div>
<div class=" " style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12pt;">-</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 7pt;"> - </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">कि कठीण वाटतंय सारं!</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">
<br /> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">असू दे काहीही उत्तर.</span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> इकडे लक्ष दे -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> <span lang="MR"> </span></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;"> </span>
</div>
<div class=" " style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">१ ल्या घरात १ दाणा</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> </span>
</div>
<div class=" " style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">११ व्या घरात १०२४ (</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">thousand ), </span>
</div>
<div class=" " style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">२१ व्या घरात १०४८५७६ (</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">millions ),
<br /> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">३१ व्या घरात १०७३७४१८२४ (</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">Billions ), </span>
</div>
<div class=" " style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">४१ व्या घरात १०९९५११६२७७७६ (</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">trillions ),
<br /> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">५१ व्या घरात ११२५८९९९०६८४२६२४ ( </span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">qudrallions ), </span>
</div>
<div class=" " style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">६१ व्या घरात ११५२९२१५०४६०६८४६९७६ ( </span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">quintillions ) ,
<br /> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">६४ व्या घरात ९२२३३७२०३६८५४७७५८०८</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">, </span>
</div>
<div class=" " style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">अबब!! काय हा आकडा. </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">नुसता डोक्याचा पोपट झाला! आता </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">राजा त्याची इच्छा पूर्ण करू शकेल काय</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">?</span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> राजा आपल्यासारखाच भांबावलेला...</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;"> </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> </span>
</div>
<div class=" " style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">राजाने मंत्र्याला बोलाव</span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">ले</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> आणि </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">विचारता झाला</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">, “<span lang="MR">तुला माहित असतानाही</span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> तू अस का केलेस</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">?</span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">”</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;"> </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">त्यावर मंत्री म्हणाला</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">,</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;"> </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">राजन आपण एक दिवस लढाई वरून परत</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">येतं होता. रस्त्यात एका व्यक्तीला भेटलात. आपणास ठाऊक होते</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">कि हि व्यक्ती प्रतिभासंपन्न आहे. आपण त्या व्यक्तीला प्रश्न केला कि जीवनाचा अर्थ काय आहे</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">? </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">पुढे म्हणालात कि माझ्या जवळ जास्त वेळ नाही लवकर सांग</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">मला पूर्ण राज्याचा कारभार पाहायचा असतो. अगदी थोड्या शब्दात </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">सांग</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">.</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">राजन</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">आपल्या त्या बोलण्या</span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">तून</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> अहंकार प्रगट होत होता.</span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">”</span>
</div>
<div class=" " style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">त्या व्यक्तीने एक गव्हाचा दाणा उचलला</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">आणि तो</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">आपणास दाखवला. आप</span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">णास </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">त्याच्या अर्थ </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">उमगला</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> नाही</span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> म्हणून आपण </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">त्या व्यक्तीला अपमानित केले.</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">” <span lang="MR">राजन</span>, <span lang="MR">ती</span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> व्यक्ती अन्य कोणी नसून</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">मीच आहे. आपणास धडा शिकवण्या</span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">साठी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> असे </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">करावे लागले.</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">” <span lang="MR">मंत्री महोदय म्हणाले</span>,<span lang="MR"> “</span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">राजन</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">, </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">हा गव्हाचा दाणा दिसायला चिमुकला</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">, <span lang="MR">लहान</span>, <span lang="MR">यकश्चित असला तरी त्यात साऱ्या </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">जीवनाचं रहस्य</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">जिज्ञासा आणि उत्कंठा </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">दडलेली</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;"> आहे</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">, <span lang="MR">जशी बुद्धिबळाच्या ह्या रम्य खेळात. दिसायला लघुत्तम</span>,<span lang="MR"> यकश्चित</span>, <span lang="MR">साधा सरळ असला म्हणून आव्हेरू नका कारण लघुत्तम</span>, <span lang="MR">यकश्चित</span>, <span lang="MR">साधं सरळ प्याद वेळ आल्यावर राजाच्या जागी विराजमान होतं.</span>”</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 10pt;"> </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">राजाला आपल्या चुकीची जाणीव झाली राजानं मंत्र्याच्या तैल बुद्धीची हसून पावती दिली</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">. </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">ते </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">एकमेकांचे चांगले मित्र झाले. बुद्धिबळ </span><span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">त्यांच्या जीवनाचे अभिन्न अंग झाले</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt;">.</span>
</div>
<div class=" ">
<span lang="MR" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt; line-height: 115%;">आपल्या जीवनात असाच सन्मित्र आपल्याला लाभो</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt; line-height: 115%;">, <span lang="MR">हीच ईश चरणी प्रार्थना!</span></span></div>
<div class=" ">
<br /></div>
<div class=" ">
<br /></div>
<div class=" ">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10pt; line-height: 115%;"><span lang="MR">दत्तात्रय पटवर्धन </span></span>
</div>
<span style="font-family: Arial,sans-serif; font-size: 10pt;">
</span></div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5425053186257712369.post-78663157112848169852015-04-13T01:55:00.000-07:002015-04-13T01:55:28.861-07:00बुद्धिबळाचा इतिहास भाग ३.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">वास्तविक, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">आज बुद्धिब</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">ळाच्या</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> एका</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">आख्यायिके</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">चा क्रम होता. असे म्हणतात,</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">"</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">या खेळात जिंकणाऱ्याला इतक विशेष वाटत नाही कदाचित</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">परंतु </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">हरणाऱ्या</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">ला मात्र फार चुटपूट लागून जाते</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">' </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">ह्या प्रतिक्रियेने </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">जुन्या विश्वचष</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">कीय</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">खेळाडूंचे हर</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">ण्या</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">चे</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">किस्से </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">एकामागून एक मनाच्या </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">क</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">प्या</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">तून बाहेर </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">पडू </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">लागले.</span>
<br />
<div class=" " style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">एक असा </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">गोड </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">गैरसमज आहे कि या खेळाला कुशाग्र बुद्धी लागते म्हणून</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">बुद्धिबळ म्हणजे तासंतास दोन हातांमध्ये डोकं खुपसुन विचार करण्याचा गेम अशी व्याख्या होते. </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">
<br /> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">बुद्धी तर प्रत्येक</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">खेळात</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">लागते</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">बुद्धीचं कौशल्य प्रत्येक खेळात </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">पणाला लागतं. बुद्धीचं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">सो</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">न्यासारख आहे.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> भट्टीतून </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">तावून-सुलाखून </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">निघाल्या शिवाय कुंदन होत नाही</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> त्याचप्रमाणे बुद्धी कसाला लागल्याविना प्रगल्भ होत नाही. </span>
</div>
<div class=" " style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">बुद्धिबळात </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">बुद्धीचा
कस त्या चौकोनी पटावरच्या विविध गोट्याच्या चाली ध्यानात ठेवण्यात आणि
भविष्यात त्याची होणारी हालचाल किती परिणामकतेने करण्यात लागतो, ज्यायोगे
प्रतिस्पधी चूका करेल व गेम आपल्या हाती येईल. येथे </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">एक छोटीशी चूक</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">तुम्हाला शिखरावरून पार रसातळाला नेते</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">, तुमचा सारा अभ्यास, सारा विचार वाया जातो. दर्शकाला वाटतं जणू </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">हर</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">णाऱ्याची </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">बुद्धी निकामी झाली,</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> अन</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> चाहत्याच्या नजरेतला </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">तो</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> भाव खेळाडूला</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">खटकत असतो. बरे</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">, </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">इतर खेळात पीचला, ढगाळ वातावरणाला, अम्पायारिंगला, सह-खेळाडूला दोष दिला जाऊ शकतो, पण येथे </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">ज्याची चूक त्याची हार</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">हाच शिरस्ता.</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">
<br />
<br /> </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> नुकत्याच संपलेल्या विश्व-अजिंक्यपदाच्या लढतीत </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">आनंद दोन डाव हरल्यानंतर त्याला एका</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> भारतीय </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">पत्रकाराने विचारले</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">, " </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">या पुढची आपली रणनीती काय असेल" यावर आनंद म्हणाला </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">," I will do the best"</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">. </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">नॉर्वेच्या पत्रकाराने प्रश्न केला</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">, "Will you please elaborate, what best you intend to do?" </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">आनंद ताबडतोब उत्तरला</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">, " to do the best means to do the best, that much English you don't understand ?". </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">हरण्याच्या नुसत्या विचाराने <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/11/durlabh-manush-janm-hai.html" target="_blank">विश्वनाथन आनंद</a> सारखा विश्व-विजयी, कसा आणि किती तणावाखाली येतो, ते कळते. </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">
<br />
<br /> </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> असाच </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">चौथा विश्वविजेता </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">Alexander Alekhine </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">एकदा </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">एका </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">सामान्य खेळाडू कडून हरला</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">, </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">[</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">१९२३ </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">कार्ल्सबांड </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> (</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">Carlsband). </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">प्रतिस्पर्धी</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">खेळाडू बहुदा येट्स (</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">Yates )</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">]</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">. </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">खरे पहिले तर स्वतः</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">च्या</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">च घोडचू</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">कीने तो हरला</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">. बुद्धिबळात </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">चूक आणि हार</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">’ हे एकच </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">नातं आहे</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">एकामा</span><span style="font-family: Mangal,serif; font-size: 16px;">गे</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> दुसरा येउन टपकतोच. या गड्याने</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">खिलाडूपणे </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">युद्ध मैदानावर विजेत्याची</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">मन</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">:</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">पूर्वक प्रशंसा</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> करण्याचे नाटक कसेतरी वठवले पण </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">इम्पेरिअल हॉटेलच्या आपल्या खोलीत </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">आल्यावर अनावर होऊन </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">त्याने खोली</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">तील </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">खुर्च्या</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">,</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> आरश्यांची </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">तोडफोड केली. ज्या </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">फर्निचर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">वर हात पडेल ते</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> ते</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> तोडले.</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">बाहेर मात्र </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">सगळे त्याच्या खिलाडूवृत्तीचे </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">कोड </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">कौतुक करत होते अन महाशय तोडलेल्या फर्निचरचे बिल चुकते करत होते. </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> </span>
</div>
<div class=" " style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> योगायोग पहा, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">हाच खेळाडू पुन्हा एकदा असाच हरला. त्याने </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">resign </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">केले आणि हातात राजा घेऊन जोरात भिरकावला. त्यावेळी बुद्धिबळाच्या सोंगट्या जड होत्या</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> अगदी शस्त्रासार</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">ख्या. </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">शेवटी ह</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">रण्यासाठी कोण खेळतो – एका चुकीमुळे जिंकणे अन हरणे मनाला मोठं लागून जातं अन असे किस्से घडतात. </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">
<br />
<br /> </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> खेळातील तणावही बऱ्याच वेळा अनाकलनीय</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">गोष्टी घडवतात. </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">स्टेनिज ( </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">Steiniz) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">हा एकदा</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">, पेरीसच्या</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> (</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">Paris ) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">टूर्नामेंट मध्ये</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">असाच एका शुल्लक वादावरून आपल्या प्रतिस्पर्ध्यावर थुंक</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">लाच नाही तर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> त्याचे डोके खिडकी मध्ये दाबले. हा प्रतिस्पर्धी बहुदा ब्लैकबर्न होता.</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">
<br />
<br /> </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif; font-size: 12pt;">आनंद परवडला</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 12pt;">, </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; font-size: 14pt;">alekhine</span><span style="font-family: Arial,sans-serif;"> </span><span style="font-size: medium;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif;">परवडला</span><span style="font-family: Arial,sans-serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif;">परंतु <a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/11/14.html" target="_blank">ग्रैंडमास्टर निम्झोवीच</a> तर भयंकरच. काय केल असेल या गड्याने विचार करू शकता</span><span style="font-family: Arial,sans-serif;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif;">नाही ना</span><span style="font-family: Arial,sans-serif;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif;">हाही असाच एकदा डाव हरला आणि त्याच टेबलवर</span><span style="font-family: Arial,sans-serif;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif;">चढून जोरजोरात ओरडू लागला </span><span style="font-family: Arial,sans-serif;">, "</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif;">मी या मुर्खाबरोबर हरलोच कसा</span><span style="font-family: Arial,sans-serif;">?" </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif;">येव्हडेच नाही तर </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif;">त्याने त्या खेळाडूला उचलून खिडकीतून बाहेरच फेकले.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif;"> सत्य</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif;">ते बद्दल </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif;">शंका </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif;">यावी असेच हे </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal,serif;">किस्से</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif;">!</span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif;"> </span></span></div>
<div class=" " style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<br /></div>
<div class=" " style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<span style="font-size: medium;"><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif;">दत्तात्रय पटवर्धन </span><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif;"> </span></span></div>
<div class=" " style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<br /></div>
<div class=" " style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/11/history-of-chess.html" target="_blank"><span style="font-size: medium;"><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif;">भाग 1</span></span></a></div>
<div class=" " style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<a href="http://abhivyakti-india.blogspot.in/2014/11/2.html" target="_blank"><span style="font-size: medium;"><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif;">भाग 2</span></span></a></div>
<div class=" " style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<span style="font-size: medium;"><span lang="MR" style="font-family: Mangal,serif;"> </span></span>
</div>
</div>
D V Patwardhanhttp://www.blogger.com/profile/07719160692215234553noreply@blogger.com0